In 2019 voerde Vensters samen met InternetSpiegel een pilot Vensters voor Integriteit uit. Dit instrument bestaat uit een quickscan en een belevingsonderzoek onder medewerkers. In totaal namen 32 organisaties deel, vanuit diverse overheidslagen (gemeenten, waterschappen, provincies, een ministerie, uitvoeringsorganisatie en een sociale dienst). De pilot is succesvol afgerond. We stellen het instrument daarom binnenkort breed beschikbaar. Deelnemers aan Vensters voor Bedrijfsvoering kunnen de quickscan invullen als gratis aanvullende module.  

Bevindingen tijdens de pilot

• De quickscan blijkt generiek toepasbaar bij de diverse overheidslagen waarin het is uitgeprobeerd.
• Inhoudelijk en met betrekking tot het proces zijn de reacties positief.
• Er zijn verschillende suggesties gedaan voor aanvullingen van de vragenlijst die wij verwerken in de definitieve versie.

Naar aanleiding van de quickscan zijn er veel interessante gesprekken geweest. Want uit de quickscan blijkt onder andere dat:

• Het niet vanzelfsprekend is dat er een integriteitscoördinator is aangesteld. Daarmee wordt het onderwerp wel heel afhankelijk voor de toevallige interesse en aandacht van overall verantwoordelijken, zoals een gemeentesecretaris of burgemeester.
• Periodieke roulatie van medewerkers die op een kritieke functie zitten als het om integriteit gaat, is er in de regel niet. Waar we in het bestuur en in de politiek vanwege verkiezingen automatisch vernieuwing hebben, kan een ambtenaar dus, in veel gevallen, heel lang de sleutelfiguur zijn voor vergunningen, handhaving, financiën etc. Dat geeft een bepaalde kwetsbaarheid.
• Nevenfuncties van bestuurders worden vaak in beeld gebracht (maar niet altijd). Nevenfuncties van ambtenaren vaak niet. Dat roept de vraag op of publieke organisaties andere effectieve gespreksstarters hebben om het gesprek over conflicterende belangen te voeren. Of je nu voorzitter bent van de plaatselijke voetbalclub of bijvoorbeeld huizen bezit in de stad waarvoor je werkt; de nevenfunctie zelf kan prima zijn, maar toch situaties opleveren waarbij de nevenfunctie invloed heeft op het functioneren als ambtenaar.
• Een registratie van integriteitsschendingen of onderzoeken op basis van schendingen ontbreekt in sommige gevallen. Dat maakt het lastig om patronen te ontdekken en te evalueren hoe de organisatie omgaat met schendingen.

Het vervolg

Wij verwerken de suggesties voor aanvullingen van de vragenlijst. Daarna zorgen we dat het instrument op het Vensters-platform beschikbaar komt. Vanaf dat moment kun je Vensters voor Integriteit als los instrument gebruiken. De quickscan is voor iedere organisatie gratis, de kosten voor het belevingsonderzoek zijn afhankelijk van de organisatiegrootte.  Deelnemers van Vensters voor Bedrijfsvoering kunnen de quickscan kosteloos als aanvullende module invullen.

Contact

Heb je interesse of heb je vragen? Neem dan contact met ons op of lees meer over Vensters voor Integriteit op onze site.