Hoe ervaren medewerkers van overheidsorganisaties de integriteitsbeleving en -druk?
Integriteit is een essentieel en volop bediscussieerd onderdeel van goed bestuur. Een belangrijke vraag is dan ook: hoe staat het ervoor met de integriteit in het openbaar bestuur? In de onlangs verschenen notitie ‘Integriteit in overheidsorganisaties: Quo Vadis?’ (dr. Toon Kerkhoff en prof. dr. Zeger van der Wal) wordt de integriteitsbeleving en integriteitsdruk in overheidsorganisaties onder de loep genomen. Waar mogelijk worden uitkomsten uit het Werkonderzoek 2022 vergeleken met die van het vorige Werkonderzoek uit 2019.
De resultaten in deze notitie komen uit het Werkonderzoek, het periodieke onderzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in samenwerking met Venster voor Medewerkers (ICTU) en CBS, naar de werkbeleving van medewerkers in de publieke sector.
Toon Kerkhoff
Dr. Toon Kerkhoff is als universitair docent bestuurskunde werkzaam bij Universiteit Leiden en is medeoprichter van het Centre for Public Values & Ethics van Universiteit Leiden.
Zeger van der Wal
Prof. dr. Zeger van der Wal is Ien Dales Hoogleraar aan de Universiteit Leiden en het CAOP en Senior Fellow aan de National University of Singapore.
Integriteit binnen de publieke sector
In vergelijking met het Werkonderzoek 2019 lijkt het beeld aangaande integriteit over de gehele linie iets positiever; dit geldt voor alle overheidslagen en onderzochte sectoren en betreft zowel integriteitsbeleving als integriteitsinstrumentarium en de rol van cultuur en leiderschap. Echter zijn er verschillen tussen sectoren: bij lokale overheden spelen relatief meer integriteitskwesties.
Positieve integriteitsbeleving gaat samen met baantevredenheid, motivatie en veilig werkklimaat
Een positieve integriteitsbeleving gaat samen met een hogere tevredenheid over de baan, het team en de organisatie, bevlogenheid, een sociaal veilig werkklimaat, percepties van organisatieprestaties en organisationele kernwaarden. Verder hebben leiderschap en werkklimaat een relatief grote invloed op integriteitsbeleving en-druk: wanneer medewerkers positief naar hun leidinggevenden en cultuur kijken, zijn hun opvattingen over integriteit ook positiever, en ervaart men minder integriteitsdruk. Dat leiderschap en cultuur vaak effectiever zijn in het bevorderen van integriteit dan ‘hardere’ beleidsinstrumenten zoals codes en regelingen blijkt ook uit andere studies.
Waak voor integritisme
De onderzoekers adviseren om zowel waakzaam als kritisch te zijn bij het gebruik en vooral het verbreden van het begrip integriteit. Te ver doorslaan in ambtelijke integriteit (integritisme) kan namelijk juist negatieve effecten hebben, zoals verkramping, verminderde productiviteit en een afnemend gevoel van veiligheid.
Meer weten?
Wil je meer weten over integriteit in het openbaar bestuur en hoe je een integer werkklimaat creëert? Download hier de complete notitie ‘Integriteit in overheidsorganisaties: Quo Vadis?’
Webinars rondom Werkonderzoek 2022
In samenwerking met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties organiseert Venster voor Medewerkers een reeks webinars op basis van het Werkonderzoek 2022. Integriteit is één van de onderwerpen die op 14 maart 2023 is besproken tijdens een webinar.
Benieuwd welke thema’s nog meer behandeld worden en welke webinars er op de planning staan? Via deze link vind je meer informatie én meld je je aan voor één of meerdere webinars. Mocht je er niet bij kunnen zijn, schrijf je dan alsnog in en ontvang de link achteraf.
